Dünya xəbərləri
Musəvidən müraciət: İranda referendum keçirilsin, yeni konstitutsiya hazırlansın
İranın müxalifət xadimi Mirhüseyn Musəvi İranda “azad” referendumun keçirilməsinə və yeni konstitutsiya layihəsinin hazırlanmasına çağırıb.
2011-ci ildən ev dustaqlığında olan Musəvi fevralın 4-də yaydığı bəyanatda bu çağırışla çıxış edib.
O bildirib ki, son zamanlar hakimiyyət əleyhinə etirazlar zamanı çoxlarının səsləndirdiyi “qadın, həyat, azadlıq” şüarı əsasında köklü dəyişiklik istəyirlər.
Musəvi qeyd edib ki, bu üç söz “zülm, yoxsulluq, təhqir və ayrı-seçkilikdən azad parlaq gələcəyin toxumlarıdır”.
Musəvi, onun universitet professoru olan həyat yoldaşı Zəhra Rəhnavard və islahatçı din xadimi Mehdi Kərrubi 2009-cu ildəki mübahisəli prezident seçkiləri ilə bağlı Ali Rəhbər Ayətullah Əli Xameneiyi və İranda insan haqlarının vəziyyətini tənqid etdikləri üçün 2011-ci ilin fevralından ev dustaqlığındadılar.
Ötən ilin sentyabrdan İranda etirazlar başlayıb. Bu kütləvi etirazlar hicab qaydasını pozma ittihamı ilə polis məntəqəsinə aparılan və daha sonra xəstəxanada vəfat edən 22 yaşlı Məhsa Əmininin ölümündən sonra başlayıb və hələ də səngimək bilmir.
Ölkədə etirazlarla bağlı 20 min nəfərin həbs olunduğu, bunlardan 100-ü barəsində edamla nəticələnə biləcək hökmlərin çıxarıldığı xəbər verilir.
Osloda mənzillənmiş İran İnsan Haqları Təşkilatı isə bildirir ki, İranda ötən il edam edilənlərin sayı 500 nəfərdən çox olub.
İran etirazlarda iştirakla bağlı 4 nəfərin edam olunduğunu təsdiq edib.
Bütün xəbərləri izləyin
Moskva orta və qısamənzilli raketlərə moratoriumu ləğv edir
Rusiya rəsmi şəkildə orta və qısamənzilli raketlərin yerləşdirilməsinə dair birtərəfli moratoriumdan imtina etdiyini açıqlayıb. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) avqustun 4-də yaydığı rəsmi bəyanatında qeyd olunub ki, Moskva bu addımı kollektiv Qərbin Rusiya sərhədlərinə yaxın bölgələrdə "sabitliyi pozan" raket imkanlarını artırmasına cavab olaraq atır. XİN bildirib ki, Kreml raketlərin yerləşdirilməsi ilə bağlı qərarını Amerika və digər Qərb ölkələrinin orta və qısamənzilli raket fəaliyyətlərinin təhlili əsasında verəcək.
Bu tip silahlar 2019-cu ilə qədər 1987-ci ildə imzalanmış müqavilə ilə məhdudlaşdırılırdı. Lakin ABŞ Rusiyanın "İskəndər" komplekslərindən biri üçün nəzərdə tutulan raketin müqavilənin şərtlərini pozduğunu bildirərək bu müqavilədən çıxdığını elan etmişdi.
Moskva isə bildirmişdi ki, əgər NATO bu cür raketləri yerləşdirməzsə, Rusiya da öz orta və qısamənzilli raketlərini müvafiq regionlarda yerləşdirməyəcək. 2019-cu ildə Rusiya prezidenti Vladimir Putin Qərb ölkələrinə bu tipli raketlərin yerləşdirilməsinini məhdudlaşdıran moratoriuma qoşulmağı təklif etmişdi. Lakin dekabrda Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov bu məhdudiyyətləri "yararsız" adlandırıb.
Kreml daha əvvəl də müqavilə ilə qadağan olunmuş yeni raketlərin istehsalı üzərində işləməyə başladığını bəyan edib. Rusiya bildirir ki, bu addımlar ABŞ-nin Almaniyada yerləşdirməyə hazırlaşdığı raketlərə cavab olaraq atılır. Berlin isə ABŞ raketlərinin yerləşdirilməsini Rusiyanın Ukraynaya təcavüzü ilə əlaqələndirir və onları Rusiyanı cilovlamaq üçün nəzərdə tutulmuş vasitə adlandırır.
Orta və qısamənzilli raketlər (RSMR) qurudan atılan və 500-dən 5 min 500 kilometrədək məsafə qət edə bilən ballistik və qanadlı raketlərdir. Bu raketlər adətən nüvə başlığı daşımaq qabiliyyətinə malik olurlar.
ABŞ vizası üçün böyük məbləğdə depozit tələb olunacaq
ABŞ turist və biznes vizası almaq istəyən şəxslərdən viza müddətinin bitməsindən əvvəl ölkəni tərk etmələrinə zəmanət məqsədilə 15 min dollara qədər depozit tələb edəcək. Bu barədə avqustun 4-də ABŞ Dövlət Departamenti məlumat yayıb.
Viza alan şəxslərdən 5 min dollardan 15 min dollara qədər depozit tələb olunacaq. Bu məbləğ onlar ABŞ-ni tərk edəcəyi halda geri qaytarılacaq. Depozitin məbləğini ABŞ konsulluqlarının əməkdaşları müəyyən edəcək. Orta hesabla bu məbləğ 10 min dollar olacağı gözlənilir. Bu qayda ABŞ-də qalma müddətini mütəmadi və kütləvi şəkildə pozan ölkələrin vətəndaşlarına, sənədlərin verilməsi zamanı yoxlama prosedurlarının yetərsiz sayıldığı ölkələrə, həmçinin "xarici siyasət mülahizələrinə əsaslanaraq" şamil olunacaq. Dövlət Departamentinin rəsmi məlumatında bu ölkələrin siyahısı göstərilməsə də, yeni tələblərin, əsasən, Afrika ölkələrinə təsir edəcəyi gözlənilir. Media bildirir ki, bu siyahıya Çad, Eritreya, Haiti, Myanma, Yəmən, Cibuti, Burundi və Toqo daxil ola bilər.
Bu qərar Tramp administrasiyasının ABŞ-yə qeyri-qanuni miqrasiyaya qarşı mübarizə səylərinin bir hissəsi kimi qiymətləndirilir. İyunda prezident Tramp milli təhlükəsizlik amillərini əsas gətirərək 19 ölkənin vətəndaşlarının ABŞ-yə girişinə qismən və ya tam qadağa qoyan sərəncam imzalayıb. Daxili Təhlükəsizlik Nazirliyinin hesablamalarına görə, 2023-cü ildə 500 minə yaxın xarici ziyarətçi vizalarının müddəti bitdikdən sonra ölkəni tərk etməyərək ABŞ-də qalıb.
Yeni qayda avqustun 20-dən qüvvəyə minəcək.
Şahin Şıxlinski barəsində qiyabi həbs qərarı çıxarılıb
Moskvadakı Basman məhkəməsi Yekaterinburqdakı Azərbaycan diasporunun rəhbəri Şahin Şıxlinski barəsində qiyabi həbs qərarı çıxarılıb. Rusiyanın E1.ru portalı həbs qərarının onun axtarışa verilməsindən sonra çıxarıldığını yazır.
Sayt Ş.Şıxlinskinin Yekaterinburqda istintaq hərəkətlərində iştirak etdiyini və həbsxanaya yerləşdirildiyini yazır. Onun Feyruz Şirinova sui-qəsd cəhdində iştirakda (Rusiya Cinayət Məcəlləsinin 30-cu və 105-ci maddələri), hakimiyyət nümayəndəsinə zor tətbiq etməkdə (318-ci maddə) ittiham olunduğu bildirilir
Ş.Şıxlinskinin vəkili E1.ru-ya deyib ki, müdafiə etdiyi şəxs günahsız olduğunu bildirir və apellyasiya verəcək.
Ş.Şıxlinskinin oğlu Mütvəli isə iki ay müddətinə həbs olunub. O, hakimiyyət nümayəndəsinə zor tətbiqində ittiham edilir.
İyulun 1-də Yekaterinburqda, "Baku Plaza" qarşısında hüquq-mühafizə orqanları Ş.Şıxlinskini həbs etmək üçün xüsusi əməliyyat keçirib. Onlar avtomobilin pəncərələrini sındırmağa başlayanda Mütvəli idarə etdiyi avtomobili arxaya sürüb və xüsusitəyinatlılardan birini vurub.
Şahin Şıxlinski polisə özü təslim olub
Şahin Şıxlinskinin qohumu, jurnalist Elçin Şıxlı AzadlıqRadiosuna onun iki gün öncə – avqustun 2-də Rusiya hüquq-mühafizə orqanlarına təslim olduğunu deyir. Ş.Şıxlinski Azərbaycan səfirliyinin mehmanxanasında qalırmış.
E.Şıxlı Ş.Şıxlinskiyə qarşı əsas maddənin hakimiyyət təmsilçisinə müqavimət və yüngül xəsarət yetirməklə bağlı olduğunu deyib, qətllə bağlı Rusiya mediasının yazdıqlarını "boş söhbət" adlandırıb.
Rusiya DİN-in Ş,Şıxlinskini axtarışa verməsinə gəlincə: "Onun özünə, yaxud vəkillərinə axtarışla bağlı heç bir rəsmi çağırış gəlməyib. Səfirliyin mehmanxanasında nisbətən daha geniş hərəkət etmək imkanı olmaq üçün qalıb. Oğlunun azad olunması üçün müraciətlər hazırlayıb, vəkillərlə işləyib".
3 avqust
Şahin Şıxlinski Moskvada saxlanılıb
Uralda Azərbaycan diasporunun rəhbəri Şahin Şıxlinskinin saxlanılaraq Yekaterinburqa aparıldığı bildirilir. Bu haqda E1.RU portalı onun tanışlarına istinadla yazıb.
66.RU mənbəsinə istinadla Ş.Şıxlinskinin İstintaq Komitəsində dindirildiyini bildirir.
Gazeta.ru diaspor rəhbərinin qətl və hakimiyyət nümayəndəsinə qarşı zorakılıqda şübhəli bilindiyini yazsa da, digər mənbələr onun statusunun bəlli olmadığını qeyd edir.
30 iyul
Rusiya DİN Şahin Şıxlınskini axtarışa verib
Rusiya Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) Yekaterinburqdakı Azərbaycan diasporunun rəhbəri Şahin Şıxlinskini axtarışa verib. "İnterfaks" agentliyi bu barədə məlumat yayıb.
"Axtarışın səbəbi: Cinayət Məcəlləsi ilə axtarışdadır", - Rusiya DİN-in məlumat bazasında bildirilib. Şıxlinskinin hansı cinayət maddəsi ilə axtarışa verildiyi məlum deyil.
Sverdlovsk vilayətində "Azərbaycan-Ural" ictimai milli-mədəni təşkilatının sədri Şıxlinski iyulun əvvəlində saxlanılsa da, sonradan o, sərbəst buraxılmışdı. Məlumata görə, o, əvvəlki illərdə baş vermiş qətllərlə bağlı iş üzrə şahid qismində dindirilir.
Bundan əlavə, məhkəmə qərarı ilə onun oğlu Mütvəli Şıxlinski də hakimiyyət nümayəndəsinə qarşı zorakılıq ittihamı ilə iki ay müddətinə həbs edilib.
İyunun 27-də Rusiya Federasiyasının Yekaterinburq şəhərində hüquq-mühafizə orqanları Azərbaycan əsilli şəxslərə qarşı əməliyyat keçirib, bu zaman iki nəfər həlak olub, 10-a yaxın şəxs saxlanıb. Rusiya hüquq-mühafizə orqanları əməliyyatı illər əvvəl baş verən cinayət işinin təhqiqatı ilə izah ediblər. Amma sonrakı günlər Rusiyada Azərbaycan diasporunun bir sıra rəhbərləri və üzvləri də saxlanıb.
Eyni zamanda Azərbaycanda da narkotik və başqa ittihamlarla Rusiya vətəndaşları saxlanılıb. Bütün bunlarla bağlı hər iki ölkənin xarici işlər nazirlikləri narazılıq və narahatlıqlarını ifadə ediblər.
Tramp Hindistanı yenidən rüsumlarla hədələyir
ABŞ prezidenti Donald Tramp Hindistandan gətirilən mallara rüsumları qaldıracağına yenidən söz verib. Bu dəfə o, Hindistanı Rusiya yanacağını alıb-satmaqda ittiham edib.
"Hindistan yalnız böyük həcmdə Rusiya nefti almaqla kifayətlənmir, həm də onun böyük hissəsini açıq bazarda böyük mənfəətlə yenidən satır", - ABŞ prezidenti "Truth Social" şəbəkəsində yazıb. "Ukraynada nə qədər insanın Rusiyanın müharibə maşınının qurbanı olması onları maraqlandırmır".
Bu, ABŞ prezidentinin Nyu-Dehliyə qarşı gömrük rüsumlarını artıracağı ilə bağlı ilk açıqlaması deyil. Daha əvvəl də o, Rusiya ilə ticarət edən ölkələrin ABŞ-yə ixracatına 100 faiz gömrük rüsumu qoyulacağını bəyan etmişdi.
Hindistan Rusiya neftinin ən böyük alıcılarından biridir. Bunun əhəmiyyətli bir hissəsi neft məhsullarına çevrilərək daha sonra digər ölkələrə ixrac olunur. Xüsusilə Hindistan Avropa İttifaqına neft məhsullarının əsas ixracatçılarından birinə çevrilib.
İyulda Aİ 18-ci sanksiyalar paketi çərçivəsində Rusiya neftindən hazırlanan neft məhsulları almaqdan imtina edib. Lakin bu qadağa daha sonra altı aylıq təxirə salınıb və yanvardan qüvvəyə minəcək.
Müxtəlif media mənbələri bildirir ki, Trampın Rusiyaya qarşı siyasətinin sərtləşməsi fonunda Hindistan neft alışı mənbələrini diversifikasiya edir. Yanvardan bu ölkə ABŞ-dən neft idxalını artırıb.
30 iyul
Tramp bildirib ki, Hindistana 25% rüsum tətbiq olunacaq
ABŞ prezidenti Donald Tramp Hindistandan idxal olunan mallara 25% gömrük rüsumu tətbiq olunacağını açıqlayıb. O, bu qərarını, digər səbəblərlə yanaşı, Hindistanın Rusiyadan hərbi texnika və enerji resursu alması ilə əsaslandırıb. Trampın sözlərinə görə, Hindistan 25 faiz rüsuma əlavə olaraq müəyyən bir "cərimə" də ödəməli olacaq. Bu barədə prezident "Truth Social" sosial şəbəkəsində yazıb.
"Hindistan bizim dostumuzdur", - deyən ABŞ dövlət başçısı eyni zamanda əlavə edib ki, bu ölkə "hər zaman hərbi texnikasının böyük bir qismini Rusiyadan alıb və Çinlə yanaşı, Rusiyanın enerji daşıyıcılarının ən böyük alıcısıdır. Halbuki hamı Rusiyanın Ukraynada qətlləri dayandırmasını istəyir".
"Bütün bunlar yaxşı deyil", – deyə qeyd edən prezident Tramp əlavə edib ki, avqustun 1-dən Hindistan "yuxarıda sadalanan səbəblərə görə 25% rüsum və əlavə cərimə ödəyəcək".
Daha əvvəl də Tramp bəyan etmişdi ki, Hindistana tətbiq olunacaq rüsumlar 20–25% səviyyəsində ola bilər. Bununla yanaşı, Hindistanla ABŞ arasında ticarət sazişi üzrə danışıqlar hələ yekunlaşmayıb.
Tramp həmçinin vurğulayıb ki, ABŞ ilə razılığa gələ bilməyən ölkələr üçün əvvəlcədən artırılmış gömrük rüsumlarının tətbiqi tarixi, yəni 1 avqust dəyişdirilməyəcək.
ABŞ indiyədək yalnız az sayda ölkə ilə, o cümlədən Böyük Britaniya ilə ticarət sazişi imzalayıb. Bundan əlavə, Aİ ilə ilkin razılaşma əldə olunub, Avropa İttifaqı üçün rüsumlar 15% təşkil edəcək.
'Mossad'ın keçmiş rəhbərləri Trampdan Qəzzadakı müharibəni dayandırmağı xahiş edirlər
İsrailin xüsusi xidmət orqanlarının 550-dən çox keçmiş yüksəkvəzifəli əməkdaşı, o cümlədən "Mossad" kəşfiyyat xidmətinin və "Şabak" təhlükəsizlik xidmətinin keçmiş rəhbərləri ABŞ prezidenti Donald Trampa açıq məktubla müraciət ediblər. Onlar ABŞ prezidentini İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu hökumətinə təsir göstərməyə və Qəzza zolağında müharibəyə son qoymağa çağırıb.
"Peşəkar nöqteyi-nəzərdən, HƏMAS artıq İsrail üçün strateji təhlükə yaratmır", - AFP-nin sitat gətirdiyi məktubda deyilib.
"Şabak"ın keçmiş rəhbəri Ami Ayalon videomüraciətində bildirib: "Əvvəlcə bu ədalətli müdafiə savaşı idi. Amma biz bütün hərbi məqsədlərə nail olduqdan sonra o, belə bir müharibə olmaqdan çıxıb". Onun sözlərinə görə, təxminən 23 aydır davam edən bu müharibə "İsrail dövlətinin həm təhlükəsizliyinin, həm də kimliyinin itirilməsinə gətirib çıxarır".
Məktubda vurğulanır ki, İsrail ordusu artıq güc yolu ilə əldə oluna biləcək bütün məqsədlərə nail olub. Belə ki o, HƏMAS-ın hərbi infrastrukturunu məhv edib və Qəzzada idarəçiliyini aradan qaldırıb. "Üçüncü və ən mühüm məqsədə – bütün girovların qaytarılmasına ancaq razılaşma yolu ilə nail olmaq olar", - açıq məktubda qeyd olunub.
"HƏMAS-ın qalan liderlərinin təqibi daha sonra da davam edə bilər", - məktub müəllifləri bildirib.
Onlar Trampın İsrail xalqı arasında nüfuza malik olduğunu və Netanyahuya təsir göstərə biləcəyini düşünür. Onlar bildirib ki, atəşkəsdən sonra ABŞ prezidenti regional koalisiyanın yaradılmasına və Fələstin Muxtariyyətinin yenidən qurulmasına kömək edə bilər. Bu muxtariyyət Qəzza sektorunun idarəsini HƏMAS-dan alaraq öz üzərinə götürə bilər.
İsrailə qarşı beynəlxalq təzyiq günbəgün artır, atəşkəs çağırışları getdikcə daha çox səslənir. Ancaq hakim koalisiyanın bir neçə naziri də daxil olmaqla, bəzi İsrail siyasətçiləri hücumun davam etdirilməsini və Qəzza sektorunun bir hissəsinin və ya bütövlükdə işğalını dəstəkləyir.
Xatırlatma
2023-cü il oktyabrın 7-də HƏMAS İsrailin cənubuna hücum edib. Həmin hücum nəticəsində təxminən 1200 nəfər həlak olub, 251 nəfər isə girov götürülüb. Bu hücuma cavab olaraq İsrail Qəzzada hərbi əməliyyatlara başlayıb. O vaxtdan bəri Qəzzada 60 mindən çox insan öldürüldüyü bildirilir, amma bunun neçəsinin döyüşçü olduğu bəlli deyil. HƏMAS-ın nəzarətində olan ərazinin səhiyyə nazirliyinin məlumatına görə, indiyədək 150-dən çox şəxs aclıqdan həyatını itirib və onların arasında uşaqlar çoxluq təşkil edir.
Peskov 'nüvə ritorikası' ilə ehtiyatlı olmağa çağırır
Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov ABŞ prezidenti Donald Trampın Amerikanın iki nüvə sualtı qayığını "müvafiq regionlara" göndərmək qərarını şərh edərkən deyib ki, "hamı nüvə ritorikası ilə bağlı son dərəcə ehtiyatlı olmalıdır".
Bu, avqustun 1-də Trampın sualtı qayıqların yerləşdirilməsi ilə bağlı qərarına Kremlin ilk reaksiyasıdır. Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının sədr müavini Dmitri Medvedevin "Teleqram" hesabında ABŞ-yə qarşı təhdidlərinə cavab olaraq Tramp belə bir qərar qəbul etdiyini "Truth Social" platformasında bildirib.
"Ümumiyyətlə, təbii ki, mən heç bir şəkildə belə mübahisəyə qarışmaq istəməzdim və heç bir şəkildə bu barədə şərh vermək istəməzdim", - "İnterfaks" Peskovdan sitat dərc edib.
"Kreml Dmitri Medvedevə onlayn ritorikasında qarşıdurma tonunu azaltmağı tövsiyə etməlidirmi" sualına cavab olaraq, Peskov bildirib: "Hər bir ölkədə rəhbərlik üzvlərinin baş verənlərə fərqli baxışları, fərqli münasibət var. Lakin əsas məsələ, əlbəttə ki, prezident Putinin mövqeyidir".
Bir neçə gün əvvəl D.Medvedev X sosial şəbəkəsində Trampa müraciət edərək bildirib ki, onun Rusiyaya verəcəyi ultimatumlar "müharibəyə doğru addım" ola bilər. O, Trampı Moskvanın Rusiya ilə münasibətləri pisləşdirməkdə ittiham etdiyi keçmiş ABŞ prezidenti Co Baydenin yolu ilə getməməyə çağırıb.
ABŞ prezidenti isə cavabında "Truth Social" şəbəkəsində yazıb ki, iki nüvə sualtı qayığının müvafiq ərazilərə yerləşdirilməsi ilə bağlı göstəriş verib. "Sözlər böyük önəm daşıyır və tez-tez gözlənilməz nəticələrə səbəb ola bilər. Ümid edirəm ki, bu halda belə bir şey baş verməyəcək".
'Crocus' terroru ilə bağlı 19 şübhəlinin məhkəməsi başlayıb
Bu gün, avqustun 4-də ötən il Moskva yaxınlığında yerləşən "Crocus City" konsert məkanına hücumda ittiham olunan 19 şübhəlinin məhkəməsi başlayıb.
2024-cü ilin martında baş verən hücumda 140-dan çox şəxs ölüb, 550-dən çox şəxs yaralanıb. Hücuma görə məsuliyyəti daha çox Mərkəzi Asiya ölkələrinin vətəndaşlarını öz sıralarına cəlb etməklə tanınan "İslam Dövləti-Xorasan" (İŞİD-K) ekstremist terrorçu qrupu öz üzərinə götürüb.
Məhkəmə sənədlərinə görə, hücumda təqsirləndirilən dörd nəfər – hamısı Tacikistan vətəndaşlarıdır – və 15 cinayət ortağı terrora kömək etmək, təlim keçmək, təşkil etmək və terror hücumunda iştirakda ittiham olunurlar.
Rusiya İstintaq Komitəsi isə bu hücumda Ukraynanın izini tapmağa çalışıb. Rusiya İstintaq Komitəsinin sözçüsü Svetlana Petrenko bildirib ki, cinayət "Rusiyada siyasi vəziyyəti pozmaq məqsədi ilə Ukraynanın hazırkı rəhbərliyinin maraqları naminə" planlaşdırılıb və törədilib. Petrenko baş vermiş terror aktında Ukrayna rəhbərliyinin əli olduğunu təsdiqləyən heç bir sübut təqdim etməyib.
İttiham olunan şəxslər ilk dəfə 2024-cü ilin martında məhkəmə qarşısına çıxarılıblar və onların üzərində zorakılıq əlamətləri qeyd alınıb. Bu şəxslərin etnik mənsubiyyəti Rusiyada Mərkəzi Asiya ölkələrindən olan şəxsləri də etnik cəhətdən hədəfə çevirib, onlara qarşı əsassız həbslərin, eləcə də ifrat sağçı millətçi qruplar tərəfindən ksenofobiya və zorakılıq hallarının artmasına səbəb olub.
2024-cü ilin yayında Rusiya hökuməti qanunvericiliyə dəyişiklik edərək polisə miqrantları məhkəmə qərarı olmadan ölkədən çıxarmaq üçün daha çox səlahiyyət verib.
"Human Rights Watch" təşkilatı 2025-ci il mart hesabatında bildirib: "Rusiya hökuməti ksenofob hərəkətləri pisləməyərək, əksinə, Mərkəzi Asiyadan olan miqrantları hədəfə almağı gücləndirib".
Rusiya miqrant əməyindən çox asılıdır və 2024-cü ilin statistikasına görə, Rusiyada Mərkəzi Asiyadan olan 3.3 milyona yaxın işçi çalışır.
Ölkə iqtisadiyyatında oynadıqları vacib rola baxmayaraq, Rusiya rəsmiləri Mərkəzi Asiyadan gələnlərə qarşı təzyiqləri gücləndirməyə davam edir.
"Crocus City" hücumu 2004-cü ildə Beslanda məktəbdəki terrordan sonra ən dəhşətli terror aktı hesab olunur. Beslandakı məktəbin mühasirəsi zamanı çoxu uşaq olmaqla 333 nəfərin həlak olub.
Trampın xüsusi elçisi Uitkoff bu həftə Rusiyaya səfər edə bilər
ABŞ prezidenti Donald Tramp bildirib ki, onun xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkoff avqustun 6-sı və ya 7-də Rusiyaya səfər edə bilər.
Ötən həftə Uitkoff İsraildə səfərdə olarkən Tramp onu Moskvaya göndərəcəyini demiş, lakin dəqiq tarix barədə məlumat verməmişdi.
Tramp avqustun 3-də jurnalistlərə verdiyi açıqlamada bir daha xəbərdarlıq edərək bildirib ki, əgər Moskva avqustun 8-dək Ukraynada atəşkəslə razılaşmasa, ona qarşı sanksiyalar tətbiq olunacaq.
"Sanksiyalar olacaq, amma, görünür, onlar sanksiyalardan yayınmaqda kifayət qədər bacarıqlıdırlar", - Tramp deyib. "Onlar hiyləgər adamlardır və sanksiyalardan yayınmaqda çox məharətlidirlər, ona görə də nə baş verəcəyini görəcəyik", - o əlavə edib.
İkinci dərəcəli tariflər, çox güman ki, Rusiya neftinin iki ən böyük alıcısı olan Çin və Hindistanı hədəf alacaq.
Trampın atəşkəsin əldə olunması ilə bağlı Moskvaya verdiyi vaxtın bitməsi yaxınlaşarkən Ukrayna və Rusiya qarşılıqlı zərbələr endirməyə davam edir.
Avqustun 3-də Zaporojye vilayətinin qubernatoru İvan Fedorov bildirib ki, Rusiyanın son zərbələri nəticəsində üç mülki şəxs həlak olub.
Rusiya səlahiyyətliləri isə eyni gündə Ukrayna dronlarının Soçidəki regional neft anbarını yandırdığını bildirib. Alovun söndürülməsi üçün 120-dən çox yanğınsöndürən lazım olub. Soçi meri Andrey Proşunin xəsarət alanların olmadığını bildirib.
Artan hücumlar və razılaşma üçün yaxınlaşan son tarix fonunda Tramp avqustun 1-də bəyan edib ki, o, nüvə silahı daşıya bilən sualtı qayıqları "müvafiq" bölgələrə yerləşdirib. Trampın sözlərinə görə, Rusiyanın keçmiş prezidenti Dmitri Medvedevin "son dərəcə təxribat xarakterli" açıqlamaları səbəbiylə həmin sualtı qayıqları "Rusiyaya daha yaxın" mövqelərə yerləşdirmək qərarına gəlib.
ABŞ prezidenti bunun nüvə ilə işləyən, yoxsa nüvə silahı ilə silahlanmış sualtı qayıqlar olduğunu açıqlamayıb.
"Rusiyanın keçmiş prezidenti tərəfindən təhdid səsləndirildi və biz öz xalqımızı qoruyacağıq", - ABŞ prezidenti jurnalistlərə deyib.
Rusiya prezidenti Vladimir Putin isə amerikalı həmkarının son müddət açıqlamasına, hələlik, açıq şəkildə reaksiya verməyib. O, zaman-zaman sülhə maraqlı olduğunu bildirsə də, onun şərtləri Kiyev üçün tamamilə qəbuledilməzdir.
Rusiya MN-nin tədarükçüləri 2,5 milyard rubl mənimsəməkdə ittiham olunurlar
"Kommersant" nəşri yazır ki, Rusiya İstintaq Komitəsi Müdafiə Nazirliyindən təxminən 2 milyard yarım rublun mənimsənilməsi və zəruri müdafiə elementi olmayan zirehli jiletlərin tədarükü ilə çirkli pulların yuyulması faktı üzrə cinayət işi qaldırıb.
Təhqiqatın nəticələrinə görə, 2022-ci ilin noyabrında Rusiya müdafiə nazirinin müavini Aleksey Krivoruçko 30 min gülləkeçirməz jiletin tədarükü üçün "Piket" şirkəti ilə müqavilə imzalayıb. Belə böyük bir rəqəm üçün tədarükçü tapa bilməyən şirkət rəhbərliyi parça üzlüklər və zireh panelləri alaraq özü istehsal etmək qərarına gəlib.
İstintaq materiallarına görə, zirehli jiletlərin hazırlayan şirkət qəlpələrdən qorunma üçün vacib olan Kevlar modulundan istifadə etməyib. Bunun əvəzinə, "Piket" şirkətinin rəhbərləri guya digər bir şirkət tərəfindən bu məhsulların və komplekt hissələrinin hazırlandığını təsdiqləyən saxta sənədlər alıblar. Bu sənədlərin dəyəri bir milyard rubldan çoxdur.
Cinayət işinə əlavə edilmiş ifadələrdə bildirilib ki, "Piket" şirkətinin əməkdaşları ən ucuz materiallardan istifadə etməklə azı 200% mənfəət əldə ediblər. Onlar cəbhəyə heç bir qoruma təmin etməyən zirehli jiletlər göndəriblər.
İddialara görə, hərbçilər aldadılaraq tədarükə dair aktları imzalayıblar. Lakin aparılan sınaqlar zamanı məhsullarla bağlı ciddi iradlar irəli sürülüb. Nəticədə zirehli jiletlərin böyük bir hissəsi orduya təhvil verilməyib.
Cinayət işində "Piket" şirkətinin baş direktoru və təsisçisi Andrey Yesipov, onun maliyyə məsələləri üzrə müavini Viktoriya Antonova və təhlükəsizlik məsələləri üzrə müavini Mixail Kalçenkonun adları keçir. Onların hamısı özlərini təqsirli biliblər və işləri xüsusi rejimdə (sürətləndirilmiş qaydada) məhkəmədə baxılacaq.
Prosesdə iştirak edən digər şəxslərlə bağlı istintaqın davam etdiyi qeyd olunub. Bu şəxslər müqavilə şərtlərinə cavab verməyən məhsulların təhvil alınmasına görə hərbçilərə rüşvət verməkdə şübhəli bilinirlər.
Rusiya 2022-ci ilin fevralından Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı hərbi təcavüzə başlayıb.
Reuters: Hindistanın dövlət neft emalı müəssisələri Rusiyadan neft alışını dayandırıb
Hindistanın dörd neft emalı zavodu Rusiya neftinin alışını dayandırıb. Bu barədə "Reuters" agentliyi iyulun 31-də məlumatlı mənbələrə istinadən xəbər yayıb. Bu, ABŞ prezidenti Donald Trampın Hindistan mallarına 25 faizlik rüsumlar tətbiq ediləcəyini elan etməsindən bir gün sonra məlum olub. Tramp Hindistana ticarət rüsumunu elan edərkən bu qərarda sözügedən ölkənin Rusiya ilə əməkdaşlığının da rol oynadığını vurğulayıb.
Söhbət Hindistanın ümumi neft emalı gücünün 60 faizindən çoxunu təşkil edən dövlətə məxsus dörd zavoddan gedir. "Indian Oil Corp" (IOC.NS), "Hindustan Petroleum Corp" (HPCL.NS), "Bharat Petroleum Corp" (BPCL.NS) və "Mangalore Refinery Petrochemical Ltd" (MRPL.NS) - neftayırma şirkətlərinin satınalma planları ilə tanış olan dörd mənbə "Reuters"ə bildirib ki, son bir həftə ərzində bu zavodlar Rusiyadan xam neft almayıb. Qeyd olunub ki, bu neft emalı zavodları Rusiya neftini BƏƏ və Qərbi Afrika ölkələrinin nefti ilə əvəz etməyə başlayıb.
Nə şirkətlər, nə də Hindistanın müvafiq nazirliyi "Reuters"in sorğularına dərhal cavab verb.
İyulun 14-də ABŞ prezidenti Donald Tramp Moskvanın Ukrayna ilə sülh razılaşması əldə etmədiyi təqdirdə Rusiya neftini alan ölkələri 100% rüsumlarla hədələyib.
Tramp Kanada üçün ticarət rüsumlarını 10 faiz qaldırıb
ABŞ prezidenti Donald Tramp Kanadaya tətbiq olunan ticarət rüsumunun 25%-dən 35%-ə qaldırılması haqqında sərəncam imzalayıb. Bu barədə Ağ Evin saytında məlumat verilib.
Yeni rüsumlar bu gündən - avqustun 1-dən artırılacaq. Sənəd ABŞ, Meksika və Kanada arasında olan ticarət sazişinə daxil olan mallara şamil edilməyəcək.
Qeyd olunub ki, 35%-lik rüsumdan yayınmaq məqsədilə daşınacaq mallara 40% həcmində rüsum tətbiq olunacaq.
Mətbuata açıqlamada bildirilib ki, qəbul edilmiş qərarın səbəbi Kanadanın fentanil və digər qadağan olunmuş narkotiklərlə mübarizədə "hərəkətsizliyi", eləcə də ABŞ prezidentinin bu təhdidə qarşı gördüyü tədbirlərə cavab olaraq əks addımlar atmasıdır.
Bu ilin yanvarında Kanadanın keçmiş baş naziri Castin Trüdo ölkə sərhədinin ABŞ üçün təhlükə yaratması iddialarını təkzib edərək bildirib ki, ABŞ-yə Kanadadan daxil olan fentanilin miqdarı 1%-dən azdır və qeyri-qanuni miqrantların da 1%-dən az hissəsi Kanadadan gəlir.
ABŞ Ticarət Nazirliyinin məlumatına görə, 2024-cü ildə ABŞ Kanadadan 477 milyard dollar dəyərində mal və xidmət idxal edib, 441 milyard dollar dəyərində ixrac həyata keçirib.
Putin internetdə 'ekstremist' materialların axtarışını yasaqlayan qanunu imzalayıb
Rusiya prezidenti Vladimir Putin İnzibati Xətalar Məcəlləsinə "ekstremist" materialların internetdə "məqsədli şəkildə" axtarışını qadağan edən düzəlişləri imzalayıb.
O, həmçinin hüquq pozuntusu törətmək məqsədilə VPN xidmətlərindən istifadəni ağırlaşdırıcı hal kimi tanıyan qanunu da imzalayıb. VPN-in reklamına görə isə 500 min rubladək cərimə nəzərdə tutulur.
Putinin imzaladığı düzəlişlər 2025-ci il sentyabrın 1-dən qüvvəyə minəcək.
Rusiyada "ekstremist" materiallar siyahısında 5 mindən çox adda material var, onun reyestrini Ədliyyə Nazirliyi aparır. Bir neçə gün əvvəl bəlli olub ki, bu siyahıya Aleksey Navalninin "Patriot" adlı kitabı da əlavə edilib.
Ekspertlərə görə, ekstremist fəaliyyətə "bəraət qazandıran" materiallar və ya məsələn, ekstremist təşkilatların simvolları da ekstremist sayıla bilər. Bu cür materialların tam siyahısı yoxdur. Onlar müxtəlif obyektlər, mətnlər və şəkillər də ola bilər. Hüquq müdafiəçilərinin sözlərinə görə, bu, "ekstremist" məzmunun yaradılması və yayılmasının deyil, onun axtarışının kriminallaşdırılması ilə bağlı ilk haldır.
Mariupolda ukraynalı yeniyetməyə dövlətə xəyanət və casusluq ittihamı ilə 7 il həbs kəsilib
Mariupolda iki vətəndaşlığı olan yeniyetməyə dövlətə xəyanət və Ukraynanın xeyrinə casusluq işi üzrə 7 il həbs cəzası kəsilib. Məlumatı "Mediazona" yayıb.
18 yaşlı Aleksandr Sırovun işinə tanınmayan "Donetsk Xalq Respublikası"nın ("DXR") Ali Məhkəməsi baxıb.
Nəşrin yazdığına görə, Rusiya qanunvericiliyinə əsasən, Cinayət Məcəlləsinin 275-ci maddəsi ilə (dövlətə xəyanət) yalnız Rusiya vətəndaşları mühakimə oluna bilər. 276-cı maddə (casusluq) isə xarici ölkə vətəndaşlarına qarşı tətbiq olunur.
Sırov hər iki maddə ilə ittiham olunub. Belə ki, o, işğal zamanı Rusiya vətəndaşlığı alıb, lakin Ukrayna vətəndaşlığını da saxlayıb. İstintaqın versiyasına görə, o, Rusiya hərbçiləri barədə məlumat toplayaraq Ukrayna xüsusi xidmət orqanlarına ötürüb.
Gənc 2025-ci ilin yanvarında saxlanılıb, iş iyulun 22-də məhkəməyə verilib və artıq növbəti iclasda hökm oxunub. "DXR Müdafiə Qərargahı" teleqram kanalı qeyd edir ki, Sırovun cinayətləri yetkinlik yaşına çatmamış törətməsi nəzərə alınaraq ona 7 il həbs cəzası kəsilib.
Kiyevə hücumlarda azı 13 nəfər ölüb
İyulun 31-də Rusiya Müdafiə Nazirliyi (MN) Ukraynanın Donetsk regionunda Çasov Yar şəhərinin ələ keçirildiyini bildirib.
Ukrayna hökuməti və Silahlı Qüvvələrin Baş Qərargahı Rusiyanın bu bəyanatını, hələlik, rəsmi şərh etməyib.
AzadlıqRadiosu bu iddianı müstəqil şəkildə təsdiqləyə bilmir.
Ukraynanın Baş Qərargahı isə iyulun 31-i səhər saatlarında Rusiya qüvvələrinin Çasov Yar yaxınlığındakı məntəqələrə hücum etdiyi barədə məlumat yayıb.
Ukraynalı hərbçinin idarə etdiyi "Baxmutskı Demon" Teleqram kanalındakı paylaşımda bildirilib: "Heç bir yaxşı xəbər yoxdur. Amma Çasikin (Çasov Yar) bir hissəsi hələ də bizimdir".
Ukraynanın OSINT layihəsinin "Deep State"in xəritəsinə əsasən, şəhərin qərb və cənub-qərb rayonları boz zonada qalır, yəni hələ Rusiya ordusunun nəzarəti altında deyil.
İlk dəfə deyil ki, Rusiya tərəfi Ukraynanın hansısa şəhərinin ələ keçirildiyini elan edir, əslində isə orada döyüşlər davam edir və bu vəziyyət həftələrlə davam edə bilər. Baxmut və Uqledar tutulanda da belə olub.
Ukrayna hərbçiləri daha əvvəl etiraf ediblər ki, əgər Rusiya ordusu Çasov Yara tam nəzarətə etsə, onlar regionda strateji əhəmiyyətli yüksəklik əldə edəcəklər. Oradan isə Konstantinovka, Kramatorsk və Slavyanska doğru hücuma başlaya bilərlər.
Kiyevə zərbələr endirilib, azı 8 nəfər ölüb
İyulun 30-dan 31-nə keçən gecə Rusiya qoşunları Kiyevə raket və dron zərbələri endirib. Bu hücumlarda azı 13 nəfər həlak olub, onlardan biri 6 yaşlı uşaqdır. 100-ə yaxın yaralı var.
Kiyev Şəhər Hərbi Administrasiyasının rəhbəri Timur Tkaçenkonun məlumatına görə, şəhərin Svyatoşin rayonunda doqquzmərtəbəli yaşayış binasının bir girişi tamamilə dağılıb. O, dağıntılar altında qalan insanların çıxarılması üçün fövqəladə hallar xidmətinin əməkdaşlarının işlədiyini qeyd edib.
Tkaçenko deyib ki, ümumilikdə Kiyevin 27-dən çox nöqtəsində zərbələrin nəticələri qeydə alınıb. Svyatoşin rayonundan əlavə, Solomensk, Şevçenko və Qolosiev rayonlarına da ziyan dəyib.
Zərbələr nəticəsində ümumilikdə 52 nəfər yaralanıb, onlardan təxminən 30-u xəstəxanalara yerləşdirilib.
"Yaralılar arasında doqquz uşaq var. Təəssüf ki, bu rəqəmin artacağı gözlənilir", - deyə Timur Tkaçenko bildirib.
Ukraynada antikorrupsiya qurumlarının müstəqilliyi bərpa olundu
Ukrayna Ali Radası prezident Volodimir Zelenskinin təqdim etdiyi Milli Antikorrupsiya Bürosunun (NABU) və Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə üzrə İxtisaslaşmış Prokurorluğun (SAPO) müstəqilliyinin bərpası haqqında qanunu qəbul edib. Sənədin lehinə 331 deputat səs verib, qanun əleyhinə səs verən olmayıb, 9 deputat isə səsvermədə iştirak etməyib.
Yeni qanuna görə baş prokurorun bu qurumlar üzərində səlahiyyəti olmayacaq.
V.Zelenski artıq qanunu imzaladığını açıqlayıb.
Qanun həmçinin dövlət sirlərinə çıxışı olan NABU detektivləri üçün məcburi poliqrafiya testlərini nəzərdə tutur. Onları Ukrayna Təhlükəsizlik Xidməti (SBU) həyata keçirəcək. Bundan əlavə, SBU əməkdaşları Rusiyanın mümkün təsirinə qarşı NABU detektivlərini və SAP zabitlərini "yalan detektoru" ilə test edəcəklər. NABU bu qanun layihəsini dəstəklədiyini bildirib.
Qanun layihəsinə baxılarkən etirazçılar parlament binası yaxınlığında toplaşıblar. Ali Rada Rusiyanın Ukraynaya qarşı tammiqyaslı işğal müharibəsi başlayandan bəri ilk dəfə olaraq sessiyanın onlayn yayımını işə salıb.
Bir neçə gün əvvəl Ukrayna Ali Radası NABU və SAPO-nun səlahiyyətlərini məhdudlaşdıran və mahiyyətcə hər iki qurumu prezidentin təyin etdiyi baş prokurora tabe edən qanunu qəbul edib. Bu, NABU-da aparılan axtarışlar və detektivlərdən birinin Rusiya xüsusi xidmət orqanlarına işləmək şübhəsi ilə saxlanılmasından sonra baş verib. Qanunun əleyhinə Ukraynada və ukraynalıların yaşadığı dünyanın müxtəlif şəhərlərində etiraz aksiyaları keçirilib.
Avropa İttifaqı da bu addımdan narahatlığını ifadə edib.
